مراقبت قبل از عمل

  هدف از مراقبت قبل از عمل Pre-Opreation Care  رسیدن به هدف اساسی و مهم در جهت ارائه خدمات کمی و کیفی مطلوب به بیمار و ارتقاء و تداوم سلامت وی می باشد،اصولاً بیمار با همراهی نرس از بخش به اتاق عمل انتقال داده می شود،عموماً بیمارانی که وارد اتاق عمل می شوند بنا به دلایلی اضطراب دارند.ترس از ناشناخته ها می تواند یکی از علل آشفتگی آنان باشد. نقش بارز مسؤل پذیرش بیمار در اتاق عمل در بدو ورود درایجاد آرامش انکار ناپذیر است.جهت تحقق هدف از مراقبت قبل از عمل جراحی حین پذیرش بیمار به نکات زیر توجه می شود:

   مشخصات فردی

   نام بيمار كه شامل نام خانوادگی،نام،نام پدر،تاریخ تولد که روي دستبند شناسائي وي نوشته شده است باید با نام روي ليست عمل و اسم ثبت شد ه در پرونده بيمارتطابق داشته باشد.

   اجازه نامه عمل جراحی

   كنترل فرم رضايت عمل از نظر امضاي بيمار و جراح بسيار ضروري است  در صورت عدم هوشياري يا عدم توانايي بيمار والدين يا قيم او فرم را امضاء مي كنند. بيماران بالاي هجده سال حتماً خودشان بايد فرم را امضاء نمايند. در مورد بيماراني كه به دلايلي مانند مستي، بيهوشي، ضربه هاي مغزي، هوشياري كافي ندارند و قادر به امضاي فرم نسيتند، امضاي يكي از بستگان درجه اول كافيست

نام عمل جراحی

   نوع عمل جراحي بايد در پرونده بيمار ثبت شود و در صورت نياز محل دقيق عمل از نظر راست يا چپ بودن عضو مورد جراحي مشخص گردد، تا از هرگونه اشتباهي جلوگيري به عمل آيد .

علایم حیاتی قبل از عمل

   درجه حرارت، نبض و فشار خون در برگ قبل از عمل بيمار ثبت شده موارد غير طبيعي گزارش مي گردد. در صورت بالا بودن حرارت بدن بيمار حتماً به پزشك بيهوشي اطلاع داده ميشود.

آماده نمودن محل عمل

  شیو (موزدائی)محل عمل در بخش انجام می شود

ساعت آخرین ادرار قبل از عمل

   در پرونده بيمار بيمار ميزان دفع ادرار قبل از عمل ثبت مي گردد و در صورتي كه بيمار سوند مثانه داشته باشد، ميزان ادرار داخل كيسه ادراري اندازه گيري ميشود.

داروهای قبل از عمل و ساعت استفاده آنها

 داروهاي تجويز شده از نظر نوع و زمان تزريق كنترل شده هر نوع عارضه غيرطبيعي مانند تهوع و استفراغ به پزشك بيهوشي گزارش ميشود.

اثر داروهای قبل از بیهوشی

  داروهاي تجويز شده از نظر نوع و زمان تزريق كنترل شده هر نوع عارضه غيرطبيعي مانند تهوع و استفراغ به پزشك بيهوشي گزارش ميشود.

حساسيت

در مورد هرگونه حساسيت از بيمار سئوال شده، وجود هر نوع حساسيت به دارو يا لكوپلاست در پرونده بيمار ثبت مي گردد.

اوراق آزمایشگاهی

برگ آزمایش از نظر قند خون، اوره خون،هموگلوبین وهماتوکریت، گروه خون وارهاش و سایر اطاعات بررسی می شود .

اوراق رادیولوژی

کلیشه رادیولوژی بیمار با مدارک پرونده مطابقت داده می شود.

اعضای مصنوعی

طبق مقررات همه بيمارستانها قبل از انتقال بيمار به اطاق عمل در صورتي كه بيمار پروتزهاي دنداني غير ثابت داشته باشد، بايد آنها را خارج نموده به بخش تحويل داد .دندانهاي مصنوعي جزو مهمترين وسايل شخصي بيمار است و در نگهداري آنها بايد نهايت سعي را به كار برد. پس از خارج كردن دندانها، آنها را در جعبه مخصوص قرار داده بر حسب مشخصات كامل بيمار روي آن زده ميشود و طبق مقررات بيمارستان، به فرد مسئول تحويل داده ميشود در مورد وجود روكش دندانها نيز بايد از بيمار سئوال نمود. در صورت مثبت بودن پاسخ بيمار بايد متخصص بيهوشي را در جريان گذاشت تا در حين بيهوشي مشكلات تنفسي براي بيمار ايجاد نشود .

 لوازم شخصي

لوازم زينتي مانند گوشواره، دستبند يا زنجيرهاي دور گردن را بايد خارج نمود. اگر وسايل شخصي ديگري همراه بيمار باشد، بايد از او تحويل گرفت و در پرونده وي ثبت نمود. سپس اين وسايل به بخش تحويل داده ميشود. همچنين بيمار بايد از نظر لنزهاي چشمي، چشم مصنوعي، سمعك كنترل شود تا از آسيب ديدن يا گم شدن آنها جلوگيري گردد.

اطلاعات مخصوص در مورد بيمار

بيمار بايد آنژيوكت داشته، سرعت و ميزان جريان سرم وي كنترل گردد. در صورت نياز به تزريق خون، جهت كراس مچ از بيمار خون گرفته ميشود. اگر بيمار از ناراحتي خاصي مانند درد قفسه سينه يا اشكال در تنفس رنج مي برد، بايد گزارش نمود. در صورتي كه بيمار در وضعيت Supine مشكل تنفسي پيدا كند بايد او را در حالت Fowlers (نيمه نشسته) قرار داد تا موجب راحتي وي و اصلاح وضعيت تنفسي او گردد.

اگر بيمار داراي كلستومي يا ايلئوستومي باشد و قرار بر عمل در ناحيه شكم او باشد، شستشوي ناحيه كلستومي ضروري است. دقت در مسايل جزئي بيمار كمك بسيار موثري است. تا نرس اسكراب وسايل مورد نياز را در طول جراحي حدس زده آماده نمايد. سپس بيمار به آرامي به اتاق بيهوشي هدايت ميشود. بيمار باید فقط لباس بيمارستان به تن داشته باشد. بسياري از بيمارستانها لباسهاي يكبار مصرف در اختيار بيمار قرار مي دهند كه مي تواند قبل از ترك بخش انها را بپوشند. موهاي بيمار توسط كلاه پوشانده ميشود .

ورود به اتاق بيهوشي

قبل از خواباندن بيمار روي تخت بايد بندهاي پشت پيراهن او باز شوند و دستهايش از آستين خارج شوند،هميشه جهت شروع بيهوشي و اينداكشن بيمار را به اتاق بيهوشي نمي برد. در برخي بيمارستانها بيماران هوشيار مستقيماً به اتاق عمل هدايت شده، آنجا تحت بيهوشي قرار مي گيرند. وجود  تکنسین یا پرستار بيهوشي در تمام مدت عمل جهت مراقبت بهتر ضروري است.

 اطمينان و راحتي بيمار

پرستار به اختصار به بيمار شرح مي دهد كه اتاقي كه او در آن به سر مي برد محلي است براي بيهوشي بيماران، چراغ سيالتيك بايد خاموش و از چراغهاي كم نور استفاده شود، برخي بيماران در مقابل نور شديد دچار سردرد ميشوند. اگر از اتاق بيهوشي استفاده ميشود، چون آنجا محلي است كه بيمار آخرين تماس خود را در حالت هوشياري با پرستار دارد، در صورت نياز پرستار ديگري بايد به آماده كردن وسايل بيهوشي از قبيل لوله تراشه، ماسك، سرنگ و ساير لوازم بپردازد تا هيچ گونه تاخيري بوجود نيايد و از ترس و اضطراب اضافي بيمار جلوگيري گردد.

همه بيماران احتياج به مراقبت كامل دارند ولي در مورد افرادي كه جهت قطع عضو به اتاق عمل اعزام ميشوند، مراقبتهاي دقيق تري لازم است. برخورد تصادفي با عضو گانگرن شده بيمار موجب درد زيادي خواهد شد. رفتارهاي صحيح و انساني و توجه به نيازهاي روحي اين گونه بيماران بسيار ضروري است. زيرا بيمار همواره در فكر آينده بوده به عدم توانائي و معلوليت خود مي انديشد. بايد پذيرفت كه بيمار با مشكل بسيار بزرگي روبرو است ولي به هر حال اين عمل جراحي براي نجات جان او ضروري است. با دادن پيش آگهي مختصر در مورد عوارض بعد از عمل و ريكاوري تا حدودي ميتوان به او كمك كرد تا با مسائل راحت تر برخورد نمايد.

بيماران هوشياري كه در اتاق عمل در وضعيت Supine خوابيده اند معمولاً عادت دارند پاهاي خود را برروي هم قرار دهند. بايد از آنها خواسته شود تا از اين كار اجتناب نمايند زيرا اين وضعيت، فشار اضافي برروي اندامهاي تحتاني آنها وارد مي سازد. قراردادن يك بالشتك كوچك زير پاشنه هاي بيمار پاهاي او را اندكي بالا نگه مي دارد و اين امر علاوه بر كمك به تخليه خون بهتر پاها از ايجاد كشيدگي و فشار برروي عضلات و عروق ساق پا جلوگيري مي كند.

آماده كردن بيمار جهت جراحي

بلافاصله پس از شروع بيهوشي بيمار به اتاق جراحي منتقل ميشود. اگر اتاق مخصوص بيهوشي وجود نداشته باشد در همان اتاق جراحي اقدام به بيهوشي بيمار مي گردد. بيمار را تا صدور اجازه نهايي از پزشك بيهوشي نبايد جهت وضعيت دادن جابجا كرد. تحريك هر قسمت از بدن بيمار ممكن است بدليل سطحي بودن بيهوشي موجب اسپاسم لارنكس گردد. براي مثال تا كسب اجازه از پزشك بيهوشي نبايد پاهاي بيمار را براي وضعيت ليتوتومي بالا برد چرا كه اين عمل باعث اسپاسم تارهاي صوتي خواهد شد. همچنين دستكاري و ديلاتاسيون آنوس در صورت كافي نبودن عمق بيهوشي موجب سرفه و اسپاسم لارنكس مي گردد. پس از كسب اجازه از پزشك بيهوشي بيمار وضعيت داده ميشود و از بالش و رول جهت ثابت نمودن وضعيت استفاده ميگردد. در اين مرحله است كه در صورت لزوم ليدهاي الكتروكارديوگرافي يا مانيتورينگ چسبانده مي شود. اگر قرار است جراحي در ناحيه شكم انجام شود، بهتر است اندامهاي پايين تر از پوبيس پوشانده شود. با اين اقدام نه تنها خلوت بيمار رعايت ميشود، بلكه درجه حرارت بدن او حفظ مي گردد.

آماده كردن پوست (پرپ كردن PREP)

قبل از اينكه بيمار به اطاق عمل برده شود، بايد پوست محل عمل تميز و ضدعفوني شود. پس از اينكه بيمار به اتاق عمل برده شد، نرس سیرکولار بايد عضو مورد عمل را بررسي كند و اگر نشانه اي از عفونت در آن قسمت ببيند به جراح اطلاع دهد. تميز كردن پوست بيمار و كار آماده سازي آن جهت عمل جراحي بايد در اتاق عمل تكميل شود. قبل از شستشوي پوست محل عمل بايد چراغ سیالتیک در همان ناحيه تنظيم شده باشد . سيني وسايل تميز كردن پوست به نزديك تخت آورده شده و محل عمل كاملاً رو باز و بدون پوشش باشد. براي جلوگيري از خيس شدن تخت عمل و قسمتهاي ديگر بدن، بايد در زير محل عمل مشمع با رويه استريل قرار داد.

پرستار دستكش استريل مي پوشد و تميز كردن پوست را شروع مي كند. ابتدا محل عمل با ماده ضدعفوني كننده شستشو داده ميشود. براي اينكار بايد ازگاز بدون خط استفاده نمود. محل عمل بايد حتي المقدور عاري از ميكروب گردد تا بتوان كار جراحي را با حداقل عفونت شروع كرد. روش شستن پوست معمولاً به اين طريق است كه از نقطه اي كه قرار است برش داده شود شروع ميشود و كار شستشو دايره وار ادامه داده مي شود تا به انتهاي محل عمل برسد و گازي كه مورد استفاده قرار گرفته بدور انداخته ميشود روش فوق در موارد زير تغييراتي ميكند.

1- اگر ناف نيز جزء محلهاي عمل است ابتدا آن قسمت و بعد اطراف آن بايد تميز می شود.

2- اگر روده بزرگ به خارج راه دارد (كلستومي) بايد آخر از همه پرپ شود.

3- عملهاي كثيف، زخم هاي وسيع، مقعد و واژن بايد با گاز جداگانه اي پرپ شوند.

كار آماده كردن پوست در تمام جراحي ها، به استثناء جراحي استخوان، 5 دقيقه طول مي كشد چون عفونت ناشي از خوب آماده نكردن پوست در جراحي استخوان ممكنست باعث عفونت استخوان و عوارض غيرقابل جبران شود. در پايان عمل شستشو بايد اطمينان حاصل كرد كه آب در زير بيمار جمع نشده باشد اطراف محل پرپ كردن بايد هميشه توسط حوله استريل محدود شود.

 در این مرحله تیم هماهنگ جراحی وارد عمل می شوند.