پیشگیری و تشخیص به موقع سرطان باید به عنوان بخشی از زندگی شما مدنظر قرار گیرد و این به خود شما بستگی دارد.
●● عوامل خطرساز برای بروز سرطان را بشناسید:
● عادتهای فردی:
▪ سیگار کشیدن، مصرف مشروبات الکلی (به ویژه همراه با توتون) و برنامه غذایی نامطلوب با سرطان ارتباط دارند.
● عوامل زیست محیطی:
▪ این عوامل شامل پرتوهای ماوراء بنفش خورشید، مواد شیمیایی در هوای آلوده، آب و غیره می‌باشند.
● خطرات شغلی:▪ تماس بیش از حد با پرتوهای ایکس، تشعشع اتمی و مواد صنعتی نظیر ترکیبات ارسنیک، کادمیوم، کلرید وینیل و الیاف پنبه نسوز با سرطان ارتباط دارد.
عدتهای فردی بسیار بیشتر از عوامل زیست محیطی یا خطرات شغلی موجب بروز سرطان می‌شوند.
● کارشناسان معتقدند که سرطان:ارثی نیست، دلیل وجود ندارد که سرطان ارثی باشد. ولی تحقیقات نشان می‌دهد که در بعضی خانواده‌ها ممکن است خطر ابتلا به یک سرطان خاص بیشتر باشد.
مسری نیست، گرچه ویروسها ممکن است در بروز بعضی سرطانهای گردن رحم نقش داشته باشند ولی سرطان از طریق میکروبها یا تماس اتفاقی منتشر نمی‌شود.
●● انواع شایع سرطان
● سرطان پوست:
▪ یکی از شایعترین اشکال سرطان است ولی درمان آن نسبتا ساده است. این سرطان در افرادی که پوست آنها روشن است بیشتر بروز می‌کند.
● سرطان ریه:
▪ در میان تمامی سرطانها از همه کشنده‌تر است. بیشتر موارد در میان سیگاریها دیده می‌شود.
● سرطان پستان:▪ بیشتر زنانی را مبتلا می سازد که:▪ بیش از ۵۰ سال سن دارند.▪ دوره عادت ماهانه آنها در سنین پایین آغاز شده و یا در سنین بالاتری یائسه شدند.▪ هیچگاه بچه نداشته‌اند▪ اولین فرزند خود را پس از ۳۰ سالگی به دنیا آورده‌اند
▪ در خانواده آنها سابقه سرطان پستان وجود دارد.
● سرطان پروستات:
▪ (غده‌ای در زیر مثانه مردان) بیشتر، آقایان بالاتر از ۶۵ سال را مبتلا می‌کند.
● سرطان راست روده و روده بزرگ:
▪ برنامه غذایی دارای چربی حیوانی زیاد و سلولز کم یکی از عوامل ایجاد آن است.
● سرطان معده:
▪ در مردان شایعتر از زنان است.
● سرطان رحم و تخمدان:
▪ بیشتر زنان یائسه را مبتلا می سازد.
● سرطان گردن رحم:
▪ در بانوانی که ازدواج در سنین پایین داشته و خانمهایی که سیگار می‌کشند شایعتر است.
● سرطان لنفوم غیر هوچکینی
▪ دستگاه لنفاوی را مبتلا می‌کند که بخشی از دفاع بدن در برابر عفونتهاست.
● سرطان مثانه:
▪ بیشتر افراد سیگاری را مبتلا می‌کند تا افراد غیر سیگاری.
● علایم سرطان؛▪ این علایم لزوما نشانگر سرطان نیستند – فقط پزشک می‌تواند با اطمینان تشخیص دهد.▪ هرگونه علایم مشکوک را به دکتر خود گزارش کنید.۱ – سرطان پوست▪ هرگونه ناراحتی غیر عادی پوست به ویژه در پوستهایی که مرتبا در معرض آفتاب قرار دارند.▪ خونریزی، خارش، درد یا هر تغییری در ظاهر برآمدگی‌ها، خال یا زخم‌های پوست۲ – سرطان ریه▪ سرفه دایم، وجود خون در خلط، درد سینه، عفونتهای مکرر.۳ – سرطان پستان▪ وجود توده در پستان، تغییر ظاهر یا بافت پستان، ضخیم شدن بافت، ترشح مایعات روشن یا خونی از نوک پستان.۴ – سرطان پروستات▪ ادرار دردناک یا همراه با دشواری، وجود خون در ادرار، جریان ضعیف یا منقطع ادرار، تکرر ادرار.۵ – سرطان راست روده و کولون▪ خونریزی از مقعد، تغییر اجابت مزاج، وجود خون در مدفوع، درد شکمی، مشروط بر اینکه خونریزی ناشی از بواسیر نباشد.۶ – سرطان معده▪ سوء هاضمه، بی اشتهایی، درد شکمی، کاهش وزن، استفراغ، وجود خون در مدفوع و استفراغ.۷ – سرطان رحم و تخمدان▪ علایم سرطان تخمدان شامل تورم شکم، درد شکمی و کاهش وزن هستند. علایم سرطان رحم عادتهای ماهانه شدید در بانوانی که هنوز قاعده می‌شوند، ترشح واژن، خونریزی بین دوره‌های عادتهای ماهانه، خونریزی زنان پس از یائسگی.۸ – سرطان گردن رحم▪ خونریزی از مهبل در بین دوره‌های عادت ماهانه پس از آمیزش یا پس از یائسگی، ترشح خونابه.۹ – سرطان لنفوم غیر هوچکینی▪ غده‌های متورم در گردن، زیر بغل یا کشاله ران، بی اشتهایی، تب، تعریق شبانه.۱۰ – سرطان مثانه
▪ وجود خون در ادرار، تکرر ادرار، احساس درد یا سوزش به هنگام ادرار، دشواری در ادرار کردن
● راههای تشخیص سرطان▪ خودآگاهی
▪ دقت کنید که بدن شما در مواقع مختلف چگونه به نظر می‌آید و چه احساسی دارید. روشهای معاینه شخصی را یاد بگیرید و به طور منظم اجرا کنید.
● بانوان: آگاهی از پستانها
▪ دقت کنید که پستانهای شما در حالت طبیعی چگونه به نظر آمده و احساس می‌شوند. پستانهای خود را از نظر تغییرات شکل ظاهر، وجود توده یا سفتی و ترشح وارسی کنید. پستانهای طبیعی در طی دوره عادت ماهانه ممکن است متفاوت به نظر آیند، بنابراین آنها را هر ماه در زمان خاصی معاینه کنید.
● آقایان: آگاهی از بیضه‌ها
● همه:▪ آگاهی از پوست
▪ تمامی سطوح پوست را به طور منظم از نظر تغییرات رنگ، شکل، اندازه خال‌ها، ماه گرفتگی‌ها یا وجود خال‌ها و ماه گرفتگی‌های جدید وارسی کنید. از یک آینه استفاده کرده یا از کسی کمک بگیرید.
● بررسیهای بیماریابی (غربالگری)
▪ بررسیهای بیماریابی منظم مهم هستند، در غیر این صورت از پزشک‌تان بخواهید شما را معاینه کند. بررسیهای بیماریابی می‌توانند شامل تعدادی از این روشها باشند:
● پرتونگاری پستان (ماموگرافی)
▪ می‌تواند سرطان پستان را در مرحله اولیه نشان دهد. توصیه می‌شود زنان بالای ۵۰ سال هر سه سال یکبار ماموگرافی شوند.
● آزمایش پاپ اسمیر (بررسی ترشحات) گردن رحم
▪ می‌تواند سرطان را – حتی قبل از بروز هرگونه علایمی – با بررسی سلولهای گردن رحم تشخیص دهد. توصیه می‌شود زنان بالای ۲۰ سال هر ۳ تا ۵ سال یکبار آزمایش پاپ اسمیر بدهند.
● معاینه لگن:
▪ می‌تواند سرطان تخمدان و جدار رحم را نشان دهد. این معاینه معمولا بخشی از یک معاینه عادی بیماریهای زنان است.
● معاینه راست روده
▪ سرطان روده و غده پروستات را وارسی می‌کند. دکتر دیواره‌های راست روده را با انگشت خود لمس می‌کند.
● روشهای ویژه‌ای که می‌توان توصیه کرد عبارتند از:▪ پرتونگاری، آزمایش ادرار، سی.تی اسکن، سونوگرافی، آزمایش خون، آزمایش خلط، تنفیه با ریه، نمونه‌برداری، آزمایش خون در مدفوع▪ چشم‌انداز بهبودی
▪ از طریق شیوه‌های درمانی زیر، بیماران بیشتر و بیشتری به زندگی فعال باز می‌گردند.
● جراحی:
▪ جراحی شامل برداشتن غده یا عضو سرطانی و بافت اطراف آن است. اگر تمامی سلولهای سرطانی برداشته شوند می‌توان بیماری را متوقف کرد.
● شیمی درمانی:
▪ داروها و هورمونهایی برای حمله به سلولهای سرطانی و پیشگیری از تولیدمثل آنها استفاده می‌شوند.
● پرتودرمانی:
▪ دسته اشعه‌های پر انرژی (پرتوهای ایکس، کبالت، پرتوهای گاما) برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می‌شوند.
● درمان زیستی:▪ این شیوه درمانی جدیدی است که در آن پروتئین‌هایی به طور طبیعی ایجاد می‌شوند برای تحریک سیستم دفاعی بدن فرد به کار می‌روند.▪ هرچه سرطان زودتر تشخیص داده شود شانس بهبودی بیشتر خواهد بود.
▪ پیشگیری بهترین امید است.
● برای حفاظت از خود می‌توانید ۳ اقدام را انجام دهید:
۱ – سیگار نکشید.▪ سیگار کشیدن موجب بروز ۳۰ درصد مرگهای ناشی از سرطان است. (خطر بیماری قلبی، بیماریهای تنفسی و غیره نیز بسیار افزایش می‌یابد.)▪ برای ترک این عادت درک کنید که چرا سیگار می‌کشید و چرا ترک آن مهم است.▪ برای ترک آن برنامه‌ریزی کنید▪ از طریق تعیین یک تاریخ و انتخاب یک روش این کار را انجام دهید. (ناگهانی یا تدریجی قطع کنید).▪ تصمیم بگیرید ترک کنید
▪ در انجام تصمیم خود پیگیر باشید. از شر زیرسیگاری و اشیای زایدی که یادآور سیگار کشیدن هستند خلاص شوید. در صورت لزوم از جایگزین‌هایی نظیر آدامس یا چسب‌های نیکوتین استفاده کنید.
● اگر ترک نمی‌کنید▪ آسیب ناشی از سیگار را محدود کنید؛▪ فقط نصف هر سیگار را بکشید.▪ از فرو بردن دود سیگار خودداری کنید.▪ هرگاه که می‌توانید روشن کردن سیگار را به تعویق بیاندازید.▪ بعد از هر بار پک زدن، سیگار را در دستتان نگه دارید.
▪ حتی اگر سیگار نمی‌کشید، سیگار کشیدن غیر مستقیم (فرو بردن دود سیگار دیگران) می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
۲ – مراقب برنامه غذایی خود باشید
▪ می‌توانید با خوردن غذاهای مناسب خطر ابتلا به بعضی سرطانها را به مقدار زیادی کاهش دهید.▪ سبزیجات و میوه فراوان مصرف کنید▪ سبزیجاتی نظیر هویج، کلم و گل‌کلم از این نظر خوب هستند.▪ غذاهای سرشار از سلولز عبارتند از: سبزیجات، نان سبوس‌دار و حبوبات.▪ مصرف چربی را کم کنید▪ مصرف کره، روغن حیوانی و غذاهای سرخ شده را محدود کنید. از گوشت لخم استفاده کنید و چربی آن را بگیرید.▪ مصرف غذاهای نمک‌سود و دودی را محدود کنید▪ این غذاها عبارتند از سوسیس، کالباس، گوشت و ماهی دودی.▪ از خوردن مشروبات الکلی خودداری کنید.▪ از چاقی پیشگیری کنید
▪ از مصرف شیرینی و غذاهای بین وعده بپرهیزید، به طور منظم ورزش کنید. (اگر بیش از ۴۰ سال سن دارید یا دچار بیماری خاصی هستید، قبل از شروع برنامه ورزشی با پزشک‌تان مشورت کنید.)
۳ – از مخاطرات زیست‌محیطی اجتناب کنید▪ مقادیر بی ضرر برای تماس با بسیاری از عوامل مشکوک به سرطانزایی هنوز معلوم نشده‌اند، با وجود این خود را به خطر نیاندازید.▪ در سرکار مراقبت سلامتی باشید▪ از خطرهای موجود در محیط کار و میزان تماس خود با مواد سرطانزا آگاه باشید.▪ از وسایل ایمنی شخصی نظیر ماسک اکسیژن و لباس محافظ استفاده کنید تا تماس با مواد سرطانزا را محدود کنید.
▪ در برنامه‌های بهداشتی شرکت کنید که به حفاظت در برابر خطر مواد شیمیایی در محیط کار کمک کرده و آن را مورد بحث قرار می‌دهند.
● همواره مراقبت باشید:
▪ مواد شیمیایی▪ از استنشاق غبارها و بخارات شیمیایی پرهیز کنید.▪ اشعه▪ از برخورد غیر ضروری با اشعه X تا حد امکان خودداری نمایید.▪ آلودگی▪ هوا و آب بسیار آلوده ممکن است حاوی عناصر سرطانزا باشد. گرچه رابطه آنها با سرطان هنوز روشن نیست.ولی اجتناب از آلودگی کاری عاقلانه است.▪ هر نکته‌ای که می‌توانید در این رابطه یاد بگیرید▪ هرچه مردم بیشتر در مورد سرطان بدانند، کنترل سرطان زودتر به واقعیت می‌پیوندند.▪ در مورد درستی برنامه‌های بهداشتی سوال کنید.▪ در مورد تشخیص و پیشگیری از سرطان از برنامه‌های ترویج بهداشتی که بوسیله واحدهای ترویج بهداشتی محل شما اجرا می شوند، یادداشت بردارید.▪ از سازمانهای مبارزه با سرطان حمایت کنید.▪ بنابراین در پیشگیری از سرطان به خود کمک کنید.▪ از علل شناخته شده اجتناب کنید▪ علایم هشدار دهنده سرطان را بشناسید و در صورت بروز این عوامل به پزشک خود مراجعه کنید.▪ چکاب‌های منظم انجام دهید▪ و از آزمایشهای بیماریابی مناسب غافل نشوید.
▪ عادتهای بهداشتی مناسب را تمرین کنید.
:: موضوعات مرتبط:
مطالب تئوری پرستاری ,
بیماریها ,
,
:: بازدید از این مطلب : 1283
|
امتیاز مطلب : 6
|
تعداد امتیازدهندگان : 2
|
مجموع امتیاز : 2
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
